Katarsis Ne Demek ?
Kasım 28, 2020Yıllarca bir çok şeyi içimize atarız kimseye söylemeyiz. Bu söylememe durumu ne kadar iyi ne kadar kötü tartışılır. Ama elbette ki bir gün patlar ve her şey açığa çıkar. Bastırılan duyguların bir gün açığa çıkması olası bir durumdur ve ne zaman ne şekilde açığa çıkar bilinmez.
Üzüntülü bir haberden sonra verdiğiniz tepki çok büyük olmayabilir ama başka sıradan bir haber aldığınızda bir önceki haberde veremediğiniz tepkiyi verebilirsiniz. İşte ikinci haberde verdiğiniz tepki aslında bir çözülmedir ve bu olaya katarsis denir.
Katarsis kelimesi Yunanca katharsis’ten türetilmiştir. Yunancadan gelen bu kelime iyi ve kötüyü ayırmak anlamına gelir. Psikolojide ise katarsis, duygusal bir eylem yoluyla psikolojik / ruhsal çatışmalardan kurtulmak yani duygusal boşalım anlamına gelir.
Katarsis durumu yok etmek için elbette ki bir yöntem vardır. Bu yönteme de Katartik yöntem denir. Katartik yöntem, hastanın rüyalar da dahil olmak üzere meydana gelen her şeyi kendisine rapor ettiği bir psikanaliz yöntemidir. Bu prosedür, duyguları ortaya çıkararak bunlara tepki verilebileceği ve böylece hastanın kendisini patojenik etkilerden ve nevrotik semptomlardan kurtarabileceği varsayımına dayanmaktadır.
Katarsis terimi, Aristoteles’in poetika eserine kadar uzanır. Aristoteles, trajedinin etkisini, izleyicinin üzülmesine ve ürpermesine neden olması ve bunun da katarsise neden olması gerçeğini anlatır. Katarsise bu tutkuların ve benzer duyguların arınması adını verir. Terimin anlaşılması ve şu anda katarsisten kimlerin (seyirciler veya karakterler) geçtiği sorusu her zaman tartışmalı olmuştur ve geçmiş yüzyıllarda farklı yorumlara ve yorumlara yol açmıştır.
Katarsis kavramının modern tartışması hümanizmle başlar. Yunanca éleos ve phóbos’un Latince misericordia (acıma) ve metus (korkuya ek olarak korku, dehşet) aracılığıyla olağan şekilde çevrilmesi, esasen Aristoteles’in yeni bir yorumu anlamına gelir.