Müptezel Ne Demek?
Ocak 25, 2023“Müptezel” Türkçede bir kişinin sahte, yalan veya yanıltıcı bilgi verdiği anlamına gelir. Bir başka deyişle, bir müptezel kişi gerçek dışı bilgi sunar veya sahte belgeler kullanır.
Kime Müptezel Denir?
Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre müptezel, değerini ve saygınlığını kaybetmiş kimselere verilen isimlerden biridir. Yani toplum nezdinde saygınlığını yitirmiş, değersizleşmiş ve artık fikirlerine önem verilmeyen kimselere müptezel denir. Aklını kaybetme derecesinde saçma ve kabul görmeyecek fikirler ortaya atan kimselere, müptezel dendiğini duymuş olabilirsiniz.
Açıkçası müptezel kimseler, bazen bilinçli olarak dezenformasyon amacıyla, bazen de farkına varmadan, akla mantığa uymayan fikirleri savunabilir.
Müptezel kelimesi aynı zamanda, piyasada benzeri çoğaldığı için kıymet-i harbiyesini yitirmiş kimseler anlamında da kullanılmaktadır.
Müptezel Kelimesinin Kökeni Nedir?
Müptezel, dilimize Arapçadan geçen kelimelerden biridir. Malumunuz; Osmanlı’nın Arabistan yarımadasındaki hakimiyeti sonrası Arapça birçok kelime dilimize girmiştir. Elbette bu kültürler arası etkileşimin kaçınılmaz bir yönüdür. Müptezel Arapçada, bayağı haline dönüşmüş, ayağa düşmüş anlamlarına gelen “iptizal” kelimesinden türemiştir.
Zaman zaman yazılı ve görsel basında, sosyal medyada karşımıza çıksa da, halk arasında müptezel kelimesi eskiye nazaran yaygın olarak kullanılmamaktadır. Orta yaşın üstündeki kimselerden kimi zaman duyduğumuz bu kelimeye, yeni nesil oldukça yabancı olabilir. Bu nedenle de, “müptezel ne demek” diye merak etmeleri normaldir.
Elbette okuma alışkanlığı kazanamamış kimselerin de müptezel ve benzeri eski kelimelere yabancı olması normaldir.
Sitemizde yer alan genel kültür kategorisindeki diğer yazıları da inceleyebilirsiniz.